اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
« و اعلموا انما غنمتم من شی‏ء فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی و
اليتامی و المساكين و ابن السبيل ان كنتم آمنتم بالله و ما انزلنا علی‏
عبدنا يوم الفرقان يوم التقی الجمعان و الله علی كل شی‏ء قدير » .
عرض كرديم كه اين آيه از آيات مهم قرآن است از نظر تفسير و از نظر
يك حكم بسيار مهم كه در آن ، ميان شيعه و سنی اختلاف بسيار شديدی است .
آيه خمس همين آيه است . خمس در نزد اهل تسنن ، يك مسئله بسيار فرعی و
كوچك است ، يعنی از فروع جهاد است . ما در اسلام جهاد داريم و در برخی‏
از جهادها يعنی آن جهادهايی كه عليه

يك فرقه باغيه از خود مسلمين نيست بلكه جهاد با كفار است ، قهرا همان‏
طوری كه قانون همه دنياست ، غنائم جنگی تعلق پيدا می‏كند به آنكه جنگ‏
كرده و فاتح است . از نظر اهل تسنن خمس منحصر است به غنائم جنگی ،
سرباز يا لشگری كه در جنگ ، غنيمتی به دست آورده است ، چهار قسمتش را
به خودش اختصاص می‏دهد و يك قسمت را بابت خمس می‏پردازد . معتقدند كه‏
در زمان پيغمبر بايد به دست پيغمبر برسد ، در زمان خلفا به دست خلفا ،
و بعد به دست ولی امر مسلمين ، آن كسی كه بالفعل حكومت مسلمين را [ در
دست ] دارد . حالا كه به دست او آمد به چه مصرفی برساند و چگونه تقسيم‏
كند ؟ می‏گويند از اين شش موردی كه ذكر شده است : « لله و للرسول و لذی‏
القربی و اليتامی و المساكين و ابن السبيل »، خدا ، تشريفی است يعنی به‏
اصطلاح جدی نيست ، برای احترام ذكر شده نه اينكه واقعا غرض اين است كه‏
يك سهمی هم به نام خدا باشد . بعد می‏گويند بنابراين خود اين يك پنجم را
بايد پنج قسمت كرد ، يك قسمت به نام پيغمبر ، يك قسمت به نام ذی‏
القربی ، يك قسمت به نام يتيمها ، يك قسمت برای مسكينها و فقرا و يك‏
قسمت برای از راه ماندگان . حال بعد از وفات پيغمبر اكرم تكليف چيست‏
[ و سهم ايشان را ] به چه كسی بايد داد ؟ بعضی می‏گفتند سهم پيغمبر ساقط
می‏شود و آن را به چهار طبقه ديگر بايد داد . برخی ديگر می‏گفتند سهم‏
پيغمبر را بايد نگهداری كرد تا به دست خليفه وقت برسد . يك چنين چيزی‏
. به هر حال مطابق آنچه اهل تسنن می‏گويند ، خمس يكی از فروع جهاد است و
اهميت چندانی ندارد .

ولی در مذهب شيعه خمس خودش حكمی است اصيل در عرض جهاد . لهذا
مطابق مذهب شيعه فروع دين ده تا است : نماز ، روزه ، زكات ، خمس ، حج‏
، جهاد ، امر به معروف و نهی از منكر ، تولی و تبری . اما اهل سنت خمس‏
را جدا ذكر نمی‏كنند بلكه آن را از فروع جهاد به شمار می‏آورند . چطور شده‏
كه در اين مسئله ، اين مقدار تفاوت پيدا شده است ؟ بستگی دارد به تفسير
همين آيه . ائمه ما به ما اينطور گفته‏اند كه در اين آيه ، « ما غنمتم
يعنی آنچه كه بهره می‏بريد ، آن چيزی كه مفت و مجانی به دست شما می‏رسد .
غنائم جنگی يكی از موارد آن است نه اينكه منحصر به آن باشد . قبلا راجع‏
به كلمه " غنمتم " صحبت كرديم ، هم از آيه قرآن دليل آورديم كه اين‏
ماده ، اعم است از غنيمت جنگی ، و هم از حديث نبوی شاهد آورديم ، و هم‏
از امثله سائر در ميان عرب . همين قدر كه كلمه " غنمتم " را به معنی‏
" استفتم " گرفتيم يعنی از هر فايده‏ای كه نصيب شما می‏شود بايد يك‏
پنجمش را بدهيد دايره خمس عجيب وسعت پيدا می‏كند .
موضوع ديگر ، در مورد كلمه " لله " است . شيعه می‏گويند در اينجا شش‏
سهم است كه يك سهم آن به نام خداست . اهل تسنن می‏گويند مگر خدا هم‏
ميخواهد برای خودش سهمی ببرد و مصرف بكند ؟ شيعيان جواب ميدهند : معنی‏
اينكه يك سهم به نام خدا باشد اين نيست ، همچنانكه معنی اينكه يك سهم‏
به نام پيغمبر باشد اين نيست كه پيغمبر برای شخص خودش مصرف بكند .
اين سه سهم كه به نام خدا و پيغمبر و امام ( 1 ) است در واقع يعنی سهامی‏
كه بايد مصرف
پاورقی :
1 - در اينجا " ذی القربی " از نظر ما شيعه يعنی امام .

مصالح عمومی بشود ، و اساسا اين يك اصطلاحی است در قرآن كه هر چيزی كه‏
راه خصوصی و فردی برای مصرف آن نباشد ، راه مصرف آن را " سبيل الله "
می‏نامد . ما در باب زكات می‏خوانيم : « و فی سبيل الله » . يكی از
راههای مصرف زكات ، راه خداست . راه خدا يعنی چه ؟ هر راهی كه راه‏
شخص خودمان نبود و راه مصلحت عموم بود ، آن را می‏گويند راه خدا . شما
پول خود را به يك فقير می‏دهيد يا خرج مسجد يا بيمارستان و يا مدرسه‏
می‏كنيد . می‏گوييد در راه خدا يا برای خدا دادم . مگر به نفع خدا كسی پول‏
می‏دهد ؟ ! بديهی است معنای اين سخن اين نيست كه خدا مصرف كننده است‏
بلكه هر چيزی كه راه عموم باشد ، ما می‏توانيم آن را راه خدا بناميم .
سه سهم از شش سهم به نام خدا و پيغمبر و امام است كه بايد صرف مصالح‏
كلی و عمومی بشود . در اينجا نكته مهمی است كه به آن اشاره می‏كنم : ما
با اهل تسنن در آيه ديگری در همين سوره انفال نيز اختلاف نظر شديدی داريم‏
كه آن هم به همين اهميت است . آيه اول اين سوره است : « يسئلونك عن‏
الانفال ، قل الانفال لله و الرسول ». ای پيغمبر ! از تو درباره انفال‏
می‏پرسند . بگو انفال منحصرا مال خدا و پيغمبر است . انفال يعنی چه ؟ اهل‏
تسنن می‏گويند انفال يعنی غنائم جنگی ، آيه انفال هم مربوط به غنائم جنگ‏
است . و عجيب اين است كه بعضی از مترجمين كه قرآن را به زبان فارسی‏
ترجمه كرده‏اند ، اسم سوره انفال را گذاشته‏اند سوره " غنائم " ( يا
غنائم جنگی ) . اين غلط است . ائمه ما گفته‏اند انفال اختصاص به غنائم‏
جنگی ندارد . انفال يعنی هر ثروتی كه بشر آن را با كار تحصيل نكرده و
مفت و مجانی به دست

او رسيده است مثل ثروتی كه در طبيعت خود بخود به وجود می‏آيد مانند
جنگلها و منابع استفاده‏ای كه در كوهستانهاست از مراتع و غير آن . اينها
مال خدا و پيغمبر است يعنی پيغمبر در زمان خودش و امام در زمان خودش ،
به حكم اينكه حاكم مسلمين است اينها را صرف مصالح عمومی و راه خدا
می‏كند . يكی از انفال همين غنائم جنگی است .
پس در آن آيه گفته شده است كه غنائم جنگی جزء انفال است . در آيه‏
خمس خدا اجازه داد كه از اين مال عمومی چهار خمسش در ميان سربازها
تقسيم شود . [ در اصل ] مال سرباز نيست و سرباز حق ندارد بگويد چون من‏
جنگيده‏ام مال من است . می‏گويند اگر تو برای غنيمت بجنگی ، اصلا جهادت‏
باطل است . تو برای خدا جنگيدی ، خدا اگر بخواهد چيزی نصيب تو كند كرده‏
است . از نظر شيعه غنائم جنگی جزء انفال است . از اينجا ما به يك اصل‏
و قانون ديگر پی می‏بريم . آنچه كه در سر كوهها و شكم واديها و جنگلها
پيدا می‏شود و غنائم جنگی و غيره جزء انفال است و اختيارش با خدا و
پيغمبر است يعنی ملك شخصی كسی نيست . همچنين ائمه ما گفته‏اند اختصاص‏
به اينها ندارد ، اگر شما گنجی هم استخراج بكنيد در واقع ملك شخصی كسی‏
نيست ، معادن هم در اصل ملك شخصی كسی نيست و حتی كسی كه كار و كسب‏
می‏كند ، آن مقداری كه كار كرده است و خرج و مصرف كرده ملك شخصيش بوده‏
، هر مقدار كه درآمد زائد دارد ، مثل اين است كه ملك شخصيش نيست ،
ولی خدا و پيغمبر به فرد اجازه داده‏اند كه در همه اين موارد با اينكه در
اصل ملك شخصی وی نيست از چهار خمسش استفاده كند و يك خمس آن را به‏
صاحب

اصلی كه خدا و پيغمبر است بدهد يعنی به مصرف اجتماع برسد . می‏بينيم‏
چهره آيه انفال و آيه خمس آنچنانكه شيعه تفسير می‏كند با آنچه اهل تسنن‏
تفسير می‏كنند ، از زمين تا آسمان متفاوت است . آن طور كه شيعه تفسير
می‏كند ، يك مفهوم بسيار عام و كلی می‏يابد و از يك نظر ارتباط پيدا
می‏كند با نظام اقتصادی اسلامی و از نظر ديگر ارتباط پيدا می‏كند با نظام‏
حكومتی و سياسی اسلامی .
در اينجا سؤالی پيش می‏آيد كه جواب آن از روايات ائمه ما بيرون می‏آيد
. در فقه ما شيعه اينطور است كه خمس در واقع شش سهم می‏شود : سهم خدا ،
سهم پيغمبر ، سهم ذی القربی يعنی سهم شخص امام يا به اصطلاح سهم اما و سه‏
سهم ديگر كه به آن ميگويند سهم سادات ، يتيمها و فقيرها و درماندگان‏
سادات . اين سؤال را خيلی از امروزيها می‏كنند به دو صورت . يكی اينكه‏
می‏گويند چرا اسلام چنين دستوری داده ؟ آيا اين يك نوع امتياز نيست كه‏
اسلام برای فرزندان و خويشاوندان پيغمبر قائل شده و حال آنكه قوانين اسلام‏
هيچگونه امتيازی را نمی‏پذيرد . اين يك امتياز اقتصادی است و امتياز
بزرگی هم هست . گذشته از اين ، اصلا چرا مطابق فقه شيعه حساب سادات را
از غير سادات جدا كرده‏اند ؟ می‏گويند فرض كنيم همه مردم دنيا مسلمان‏
شده‏اند و می‏خواهند خمس بدهند ( زمان حضرت حجت ، مسلم همين طور خواهد
بود ) يعنی يك پنجم اضافه درآمد خود را بدهند . اين ، سر به بودجه‏ای‏
می‏زند كه هيچ كشوری حتی آمريكا كه ثروتمندترين كشور دنياست ، بودجه‏اش‏
اين مقدار نخواهد بود . شما می‏گوييد نصف اين پول را به عنوان سهم امام‏
صرف مصالح كلی

مسلمين كنيد و نصف ديگر را به سادات بدهيد . اگر همه سادات دنيا را
جمع كنند و اين مقدار پول را به آنها بدهند ، در عرض يك سال هر كدامشان‏
ميلياردر خواهند شد ، چه رسد به اينكه هر سال اين كار انجام شود . حتی‏
همين تعداد شيعه‏ای كه اكنون در دنيا هستند ، اگر بخواهند خمسشان را بدهند
و نصف آن را به سادات بدهند ، پولی كه به سادات داده می‏شود بودجه‏
عظيمی را تشكيل می‏دهد . همه سادات هم كه فقير نيستند ، در ميان آنها
عده‏ای ثروتمند هستند كه خودشان بايد خمس بدهند . پس اين بودجه كلان‏
تكليفش چيست ؟ و آيا اين ، امتيازی است برای سادات ؟ به علاوه اگر يك‏
مسئله ديگر را در نظر بگيريم اشكال ، شكل ديگری پيدا می‏كند . آن مسئله‏
اين است كه وقتی ما رساله‏ها را می‏خوانيم و روايات و فقه شيعه را مطالعه‏
می‏كنيم می‏بينيم به ما می‏گويند خمس را به هر سيدی نمی‏شود داد ، به سيدی‏
می‏توان داد كه شرايطی دارد از قبيل اينكه متجاهر به فسق نباشد ، در راه‏
فسق پول خرج نكند ، علاوه بر اينها فقير باشد يعنی نه واقعا ثروتی داشته‏
باشد كه از آن ثروت بتواند زندگی بكند ، و نه قدرتی داشته باشد كه با آن‏
قدرت بتواند كار كند . پس اگر سيدی در قدرت و توانائيش هست كه به‏
اندازه يك زندگی متعارف و معمولی البته مقرون به قناعت نه مقرون به‏
اسراف برود كار و كسب بكند ، نمی‏شود به او خمس داد . پس تمام ساداتی‏
كه ثروتمند يا قدرتمندند ، به آنها هم نمی‏شود خمس داد . باقی می‏ماند يك‏
عده سادات فقير كه تعدادشان بسيار كم است . در اينجا اشكال ديگری پيدا
می‏شود و آن اينكه می‏گويند به هر فقير غير سيد اگر خواستيد زكات بدهيد ،

می‏توانيد يكدفعه آنقدر بدهيد كه او را غنی بكنيد . به عبارت ديگر شخصی‏
سيد نيست ولی فقير هست . پولی غير از خمس مثلا زكات وجود دارد . آيا
ما می‏توانيم يكجا به اين شخص مثلا صد هزار تومان بدهيم در صورتی كه خرج‏
سالانه‏اش فقط ده هزار تومان است ، و نود هزار تومان ديگر را برای خودش‏
سرمايه قرار می‏دهد ؟ بله می‏شود داد . به سيد چطور ؟ آيا می‏شود به يك سيد
، يكجا به مقداری خمس داد كه هم خرج سالانه‏اش بگذرد و هم بقيه را برای‏
خود سرمايه قرار دهد ؟ می‏گويند : نه .
اين سختگيری در مورد سادات نيز هست كه آنكه خمس می‏گيرد بايد مثل‏
آنها كه زكات می‏گيرند فقير باشد . سختگيری عليحده‏ای در مورد سادات هست‏
و آن اينكه فقط به اندازه خرج سالش می‏توان به او داد ، نمی‏شود او را با
پول خمس غنی كرد . پس ما به بن بست ديگری گرفتار شديم . تا حالا
می‏گفتيم اگر مردم دنيا خمس بده باشند و خمسها را به سادات بدهيم اينها
ميلياردر می‏شوند . يكدفعه به اين دستور برخورديم كه خمس را به سادات‏
ثروتمند يا قدرتمند ندهيد ، به فقيرشان بدهيد ، آن هم به اندازه خرج‏
سالش . پس اين بودجه خمس اصلا مصرف ندارد . ما چگونه آن را به مصرف‏
برسانيم ؟ بنابراين اينكه گفته‏اند خمس را برای سيد قائل شدن امتياز است‏
، معلوم شد امتياز نيست زيرا می‏گويد خمس را به سيد فقير بدهيد ، به‏
علاوه سختگيری هم شده است كه از خرج سالش بيشتر ندهيد . ولی اشكال به‏
اين صورت برای مابقی می‏ماند كه اين بودجه كلان را اسلام برای چه مصرفی‏
معين كرده است ؟ ائمه به ما جواب داده‏ا ند كه اصلا معنی اينكه

در اين آيه گفته شده است سهم خدا ، سهم پيغمبر ، سهم ذی القربی ، سهم‏
يتيم ، سهم مسكين و سهم ابن السبيل ، اين نيست كه برويد خمس را ميان‏
اينها تقسيم كنيد . اينها گويی نامزد اين سهام شده‏اند . ريشه و اساس‏
خمس اين است كه بايد به دست پيغمبر برسد و بعد از پيغمبر هم به دست‏
امام برسد ، پيغمبر يا امام ، سادات را از اين بودجه تكفل می‏كنند . اگر
احيانا زمانی بود كه خمس نرسيد ، از بودجه ديگر بايد آنها را تكفل كرد .
اگر اين بودجه رسيد ، به اندازه متعارف تكفل می‏كنند ، باقيش را به‏
مصرف مصالح عامه می‏رسانند . پس در واقع آن مقداری كه زائد بر مصرف‏
سادات فقير است نيز تعلق دارد به مصالح عمومی مسلمين . اين است كه اگر
چه در زمان ما سيد فقير زياد است و زيادتر از سادات فقير ، خمس بده‏
وجود دارد ، ولی بعضی از علما احتياط می‏كنند و می‏گويند سهم سادات را
بدون اجازه مجتهد و حاكم شرعی ندهيد ، روی همين حساب كه ائمه گفته‏اند :
« له ما فضل و عليه ما نقص » يعنی سادات بايد در كفالت امام يا نايب‏
امام باشند ، اگر خمس كسر آمد [ امام يا نايب امام ] بايد از جای ديگر
بدهد ، و اگر زياد آمد ، به آنها نمی‏دهد ، صرف مصالح عامه مسلمين می‏كند.
بنابراين اشتباه است كه كسی خيال كند بنابر مذهب شيعه ، ( 1 ) بودجه‏
كلانی را برای سادات قرار داده و خواسته‏اند سادات را به اين وسيله‏
پولدار بكنند . از غير بودجه خمس می‏شود غير سيد را ثروتمند كرد اما از
بودجه خمس كه به سيد می‏دهند ، به هيچ وجه جايز
پاورقی :
1 - عرض كرديم كه خمس اهل تسنن بسيار اندك است و اين سخنان در آن‏
مطرح نيست .

نيست آنقدر به او داد كه از حد زندگی عادی و سالانه‏اش بيشتر باشد ، و
اين مثل عوامانه كه " به سيد خمس می‏رسد ولو اينكه ناودان خانه‏اش طلا
باشد " دروغ است . خير ، به سيد خمس نمی‏رسد ولو اينكه ناودان خانه هم‏
نداشته باشد ، اما به شرط اينكه قدرت كار داشته باشد و بتواند كار كند و
زندگيش را اداره كند . آنچه اسلام و فقه ما می‏گويد ، آنچه كه در رساله‏ها
نوشته‏اند همين است كه عرض كردم نه غير اين .
پس بنابر مذهب تشيع كه دايره خمس خيلی وسيع است ، اشكال امتياز
اقتصادی سادات مطرح است و عرض كرديم ائمه ما به آن جواب قاطعی‏
داده‏اند كه به اصطلاح معروف مولای درزش نمی‏رود . باقی می‏ماند يك سؤال‏
ديگر ، و آن اينكه بسيار خوب ، امتياز اقتصادی برای سادات نيست ولی‏
چرا اسلام يك حساب مخصوصی برای سادات باز كرده است ؟ مثلا يك شركت ،
از راههای مختلف درآمدی دارد . در مقابل ، مصرفهای مختلف هم دارد .
قهرا وقتی كه اين شركت بودجه خود را تنظيم می‏كند ، هر مصرفی را از يك‏
در آمد خاص تامين بودجه ميكند و اگر بخواهند مصرفی را از يك بودجه ديگر
تأمين نمايند ، بايد يك علت و ملاكی داشته باشد . حال ما قبول كرديم كه‏
برای سادات امتياز اقتصادی در كار نيست ، ولی يك امتياز روحی و روانی‏
يا بالاخره يك اختصاص كه هست ، و آن اينكه سادات فقير اختصاصا بايد
تحت نظر پيغمبر يا امام يا نايب امام اداره بشوند . زكات غير سيد به‏
سيد نمی‏رسد و اينها فقط از خمس می‏توانند استفاده كنند . اين جدائی برای‏
چيست ؟

در اينكه در اسلام بعضی از احكام داريم كه از مختصات سادات است شكی‏
نيست ، و اين نشان می‏دهد كه اسلام می‏خواهد سلسله نسب سادات ، اين نژاد
، مشخص باقی بماند . به نظر ما در اسلام بيش از اين عنايتی نيست كه‏
اولاد پيغمبر با ديگران مخلوط نشوند به شكلی كه نسبشان گم بشود . مانعی‏
ندارد كه با ديگران ازدواج بكنند ، سيد از غير سيد زن بگيرد يا غير سيد
از سيد زن بگيرد ، ولی اسلام می‏خواهد نسبشان را از ناحيه پدران ثابت نگاه‏
دارد . در نتيجه يك احساس روحی در افراد پيدا می‏شود ، می‏گويد من از
اولاد پيغمبرم ، من از اولاد علی بن ابی طالب ( ع ) هستم ، من از اولاد
حسين بن علی ( ع ) هستم ، اجداد من در گذشته چنين بوده‏اند ، دارای چنين‏
فضيلتهائی بودند . اين امر سبب می‏شود كه طبقه‏ای از مردم ، عامل نژاد ،
محركشان بشود به سوی اسلام ، نه برای كسب يك امتياز اقتصادی بلكه برای‏
اينكه در راه اسلام فعاليت بيشتری بكنند . و شايد ژنهايی كه به وراثت‏
می‏رسد ، كم و بيش در بسياری از نسلها ظهور می‏كند . و تاريخ هم نشان داده‏
است كه سلسله جليله سادات و بالاخص علويين سادات ، از صدر اسلام تا عصر
حاضر ، يك رگی در وجودشان وجود داشته كه اينها را بيشتر از ديگران به‏
حمايت از اسلام بر می‏انگيخته است . اكثر قيامهای مقدس دوره امويها و
دوره عباسيها توسط علويين صورت گرفته است . در دوره‏های بعد هم ، در
ميان طبقات مختلف علما ، حكما و ادبا ، افرادی كه از پيغمبر نسبت‏
می‏برده‏اند ، به نسبت ، از ساير افراد در راه اسلام فعالتر بوده‏اند ، زيرا
غير از آن خاصيت طبيعی [ اسلام ] كه بالطبع آنها را بر می‏انگيخته است ،
اين حالت روانی كه احساس می‏كرده‏اند

ما اولاد پيغمبر هستيم و از ديگران اولويت داريم به اينكه زنده نگهدارنده‏
اين دين و عمل كننده به اين دين باشيم ، اينها را وادار می‏كرده است كه‏
در حمايت اسلام بيشتر بكوشند . با اينكه نسبت تعداد سادات به عموم مردم‏
، درصد ناچيزی را تشكيل می‏دهد ، ولی وقتی كه به حوزه‏های علميه نگاه‏
می‏كنيم ، می‏بينيم كسانی كه به فكر می‏افتند بيايند طلبه شوند و تحصيل علم‏
بكنند ، شايد يك ثلثشان سيد هستند . همان احساس سيادتی كه می‏كنند ،
آنها را بيشتر وادار به اين كار می‏كند . در عصر حاضر می‏بينيد تمام مراجع‏
تقليد سيد هستند . در ميان مراجع تقليد گذشته غير سيد هست ولی بسيار
كمتر از سيد .
می‏دانيد سيد جمال‏الدين اسدآبادی يك مصلح بزرگ اسلامی بوده و در حدود
نود سال پيش می‏زيسته است . زمان او با زمان ما خيلی فرق داشته يعنی‏
ملت اسلام در زمان او نسبت به زمان ما خيلی خواب رفته‏تر بوده‏اند . هنوز
هم خواب رفته هستند . او اغلب كشورهای اسلامی را رفته و در همه جا هم‏
فعاليت كرده است . وی مليت خود را مخفی می‏كرد و از اينكه بگويد اهل‏
كدام كشور هستم ابا داشت . چنانكه محققين ايرانی تحقيق كرده‏اند و ظاهرا
تحقيقشان هم درست است ، اين مرد ، ايرانی بوده ، ولی او به هر جا كه‏
می‏رفت نمی‏گفت من ايرانی هستم ، برای اينكه اگر می‏گفت من ايرانی هستم ،
آن عرب يا افغانی عليه او تحريك می‏شد و می‏گفت من بيايم حرف يك‏
ايرانی را بپذيرم ؟ ! مخصوصا در ميان سنيها اگر می‏گفت من ايرانی و شيعه‏
هستم ، كارش پيش نمی‏رفت . كسی از ايران بلند شود برود مثلا به مصر ،
بگويد من ايرانی و شيعه هستم ، و بعد همه علمای مصر بيايند

زيربالش را بگيرند و به عنوان شاگردی در مقابل او زانو بزنند ! اين يك‏
امر عملی نبود . اغلب می‏گفت من افغانی هستم ، زيرا مدتها در افغانستان‏
بوده . و چون اكثر افغانيها سنی بودند ، آنها احساس ضديت نمی‏كردند يا لا
اقل بدبين نمی‏شدند كه بگويند اين آمده برای اينكه ما را از مذهبمان‏
برگرداند . در امضاهای خودش مختلف امضا می‏كرده . شايد زمانی كه در مصر
بوده مصری امضا می‏كرده و زمانی كه در افغانستان بوده ، افغانی . ولی‏
آنطور كه نوشته‏اند يك چيز را از اسم خودش نينداخته است و هميشه در
امضاهای خود آن را دارد و آن ، كلمه " حسينی " است . امضا می‏كند "
جمال‏الدين حسينی " . عنايت دارد كه مردم بدانند او از فرزندان حسين بن‏
علی ( ع ) است ، و واقعا هم سيد بوده است و خودش اينطور حس می‏كرده كه‏
از خون حسين بن علی ( ع ) چيزی در رگهای او وجود دارد .
بنابراين آن طوری كه ما از مجموع احكام و مقررات اسلام در باب خمس‏
استنباط كرده‏ايم ، با ضميمه كردن آيه انفال و آيه خمس به يكديگر به اين‏
نتيجه رسيديم كه مسئله خمس دايره بسيار وسيعی دارد همان طور كه شيعه‏
گفته‏اند ، نه اينكه يك امر محدود و كوچكی باشد از فروع جهاد آن طوری كه‏
اهل تسنن گفته‏اند . و فقه اسلام در اين باب هيچگونه امتياز اقتصادی به‏
سادات نداده است و فقط عنايت بوده به يك حالت روانی كه در سادات‏
باقی بماند ، نسبشان را حفظ كنند ، همان طوری كه حفظ كرده‏اند و سادات ،
اغلب ، سلسله نسبشان را می‏دانند كه به چه ترتيب به پيغمبر می‏رسند . و
اسلام خواسته است از اين حالت روانی استفاده و نتيجه‏گيری كند ، همچنانكه‏

نتيجه‏گيری هم كرده است .
« و اعلموا انما غنمتم من شی‏ء فان لله خمسه »بدانيد از هر غنيمت و
فايده‏ای كه شما می‏بريد ، يك پنجمش مال شما نيست ، به نام خدا و به نام‏
پيغمبر و به نام ذی‏القربی است . اينكه می‏گويد به نام پيغمبر ، شيعه و
سنی قبول دارند كه خمس منحصرا مربوط به زمان پيغمبر نيست و مربوط به‏
بعد از پيغمبر هم هست ، و چون پيغمبر از دنيا می‏رود ، معلوم می‏شود مقصود
اين نيست كه خمس صرف شخص پيغمبر بشود . و به نام ذی‏القربی خويشاوندان‏
پيغمبر . در اينجا نگفته ذوالقربی : خويشاوندان ، می‏گويد : خويشاوند .
كلمه " ذی القربی " در قرآن ، چنانكه روايات ما هم تفسير كرده است ،
يعنی ( معصومين ) كه اين هم حساب خاصی در قرآن دارد . « و اليتامی و
المساكين و ابن السبيل » يتيمان سادات ، مسكينهای سادات و ابن‏
السبيل‏های سادات . اينها از اين بودجه بايد تأمين بشوند ، نه اينكه هر
چه اين بودجه هست صرف اينها بشود . « ان كنتم آمنتم بالله ». . . اگر
شما به خدا ايمان داريد و به آنچه كه بر بنده خودمان نازل كرديم در روز
بدر ، آن روز عظيم كه در آن ، ميان حق و باطل جدايی واقع شد ، باطل ،
باطل شناخته شد و حق ، حق . اشاره به آياتی است كه در روز بدر نازل شد ،
چون شأن نزول اين آيات بعد از جنگ بدر است . قرآن برای جنگ بدر كه از
نظر نظامی و اقتصادی و تعداد نفرات ، بسيار جنگ كوچكی بوده است ولی از
نظر اجتماعی و معنوی يكی از آن چهار راههای تاريخ دنياست ، اهميت‏
فوق‏العاده قائل است . در اينجا آن روز را " « يوم الفرقان »" ناميده‏
، آن روزی كه حق و باطل از يكديگر جدا شدند يعنی باطل ،

باطل شناخته شد و حق ، حق ، روزی كه جريان امر نشان داد كه يك دستی در
كار است كه نيروی حق را اگر در راه حق و صحيح گام بردارد ، هر چند نيروی‏
باطل نيرومندتر باشد ، پيروز می‏گرداند . « و الله علی كل شی‏ء قدير » خدا
بر هر كاری تواناست . خدا می‏تواند [ صحنه را ] به گونه‏ای نشان بدهد كه‏
در نتيجه ، يك نيروی مادی ضعيف ولی بر مر و اساس حق را كه خالص و
مخلص در راه خدا قدم بر می‏دارد بر يك نيروی مادی قوی كه در راه باطل‏
گام بر می‏دارد پيروز كند .
وصلی الله علی محمد و آله الطاهرين .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: